De groei van zonnepanelen op Nederlandse woningen in 2025

Veel zonnepanelen: wat betekent dit voor de plug-in batterij

De Nederlandse zonnemarkt staat in 2025 op een kantelpunt. Na jaren van explosieve groei is het residentiële PV-landschap volwassen geworden, maar de dynamiek verandert: de salderingsregeling wordt afgeschaft, is onderwerp van politieke discussie en netcongestie zet steeds meer druk op teruglevering. Tegelijkertijd dalen wereldwijde zonnepanelen prijzen, neemt de omvormer-intelligentie toe, en wordt thuisopslag – met name laagdrempelige “plug-in” batterijen – een serieuze optie voor huishoudens die hun eigen opwek slimmer willen benutten. In dit artikel schetsen we de stand van zaken rond zonnepanelen op woningen in 2025, en vertalen we die naar het marktperspectief voor de plug-in batterij.

De status van residentiële zonnepanelen in Nederland in 2025

Nederland behoort al jaren tot de Europese koplopers in zonnepanelen per hoofd van de bevolking. De totale geïnstalleerde PV-capaciteit bereikte in 2023 al circa 24–25 GWp, met een bovengemiddeld aandeel residentieel dak-PV. De groei zette in 2024 door, mede door dalende hardwareprijzen en een blijvend hoge adoptie in de particuliere markt. Hoewel exacte cijfers over 2025 gedurende het jaar worden bijgewerkt, wijzen trendrapportages en marktanalyses erop dat het aantal woningen met zonnepanelen opnieuw is toegenomen, ondanks onzekerheid over de toekomst van salderen en toenemende netcongestie bij teruglevering. Analyses van brancheorganisaties en netbeheerders laten zien dat vooral rijtjeswoningen en twee-onder-een-kapwoningen het snelst zijn geëlektrificeerd, gevolgd door VvE’s die via gezamenlijke trajecten daken benutten.

Belangrijk is dat de adoptie niet alleen breed is, maar ook dieper gaat: huishoudens die al panelen hebben, breiden uit, bijvoorbeeld door de vrije dakruimte te benutten of panelen te verplaatsen naar dakkapellen en bijgebouwen. Dit vergroot de middagpiekproductie en daarmee het overschot in zomermaanden. Juist dat overschot vormt de aanleiding om meer lokale flexibiliteit achter de meter te organiseren.

Prijsdaling en technologisch volwassen

De internationale prijsdaling van PV-modules in 2023–2024 – door overcapaciteit in de productieketen en lagere polysiliciumprijzen – werkte door in de consumentenmarkt. Het gevolg was een terugverdientijd die, zelfs met afbouwscenario’s van salderen in gedachten, aantrekkelijk bleef. Daarnaast zijn omvormers slimmer geworden: dynamische vermogensbegrenzing, curtailment, en integraties met slimme meters en energiemanagementsystemen worden gemeengoed. Zo verlaag je de drempel om opslag toe te voegen, omdat batterijen en omvormers beter met elkaar communiceren, en omdat huishoudens al gewend zijn geraakt aan apps en slimme sturing.

Een aparte rol speelt de opkomst van AC-gekoppelde oplossingen. In tegenstelling tot DC-gekoppelde thuisbatterijen (die vaak integratie met de PV-omvormer vragen), kun je een AC-gekoppelde “plug-in” batterij eenvoudiger in bestaande installaties plaatsen. Dit is aantrekkelijk in een markt waar miljoenen zonnepanelen geïnstalleerd zijn.

Netcongestie en de klem op teruglevering

Netcongestie is in 2025 een structureel thema. Op wijk- en trafo-niveau zien netbeheerders steeds vaker situaties waarin hoge PV-teruglevering samenvalt met beperkte capaciteit. Dit leidt tot terugleverbeperkingen, aanpassingen in teruglevercontracten, en in sommige gevallen dynamic curtailment (het afschakelen) via omvormers. Huishoudens merken dat terugleververgoedingen bij dynamische of variabele contracten volatiel zijn en op piekmomenten dalen. Daardoor loont het meer om zelfverbruik te verhogen.

Voor de zonnemarkt op woningen impliceert dit dat de “business case” verschuift van maximaal terugleveren naar slim benutten. Energiemanagementsystemen sturen wasmachines, warmtepompen en laadpalen op PV-overschot. Maar flexibiliteit in vraag is niet altijd beschikbaar op het juiste moment. Een batterij kan die timing wél oplossen door tijdelijke opslag: overdag laden, ’s avonds ontladen. Wanneer die batterij plug-and-play is, zonder ingrijpende aanpassingen of keuringen, wordt de drempel tot aanschaf lager.

De veranderende rol van salderen

De salderingsregeling, jarenlang de ruggegraat van de particuliere PV-case, is in 2025 politiek en beleidsmatig een onzeker element geweest. Discussies over afbouw of alternatieven creëerden een nieuw “normaal” waarin huishoudens rekening houden met lagere of variabele vergoeding voor teruglevering en met het belang van zelfconsumptie. Zelfs wanneer salderen (tijdelijk) in stand blijft, sturen energieleveranciers via terugleververgoedingen, terugleverboetes en contractvoorwaarden naar lagere opbrengsten op piekmomenten. Die prijsprikkels versterken de economische voordelen van thuisopslag.

Voor plug-in batterijen betekent dit dat ze niet alleen een technisch antwoord bieden, maar ook een financieel instrument worden om blootstelling aan ongunstige teruglevertarieven en terugleverboetes te beperken. In combinatie met dynamische energiecontracten ontstaat een extra laag van optimalisatie: laden bij negatieve prijzen of overschot, ontladen bij piekprijzen.

Wat is een plug-in batterij precies?

Een plug-in batterij is een compacte, AC-gekoppelde thuisopslag die je via een standaard stopcontact (of een eenvoudige eigen aansluiting) aan het huishouden koppelt. In plaats van ingrijpende DC-integratie met de PV-omvormer werkt de plug-in batterij parallel aan de woninginstallatie. De sturing verloopt via een energiemanager die op basis van PV-productie, verbruik en soms dynamische prijzen bepaalt wanneer geladen of ontladen wordt.

Kenmerkende eigenschappen:

• Eenvoudige installatie zonder grote verbouwing.
• Schaalbaar vermogen en capaciteit (bijv. 0,8-2,5 kW, 1–10 kWh per unit).
• Integratie met slimme meter en PV-data.
• Veiligheidsvoorzieningen en certificering voor gebruik op huishoudelijke circuits.

Het resultaat is een snelle integratie voor bestaande PV-huishoudens die hun eigen verbruik willen verhogen zonder omvormers te vervangen of bekabeling aan te passen.

Waarom 2026 een kansjaar is

Drie factoren maken 2026 bijzonder gunstig voor plug-in batterijen:

1. Grotere basis van zonnepanelen op woningen: Elke extra woning met panelen is een potentiële batterijklant. De penetratiegraad van PV is inmiddels zó hoog dat zelfs een bescheiden adoptie van opslag tot een substantiële markt leidt.
2. Prijsprikkels door congestie en tarieven: Terugleverbeperkingen, terugleverboetes en lage vergoedingen op piekmomenten duwen de waardepropositie richting zelfverbruik. Een batterij verhoogt typisch het zelfconsumptiepercentage met tientallen procentpunten, wat direct in de energierekening zichtbaar wordt.
3. Lagere installatiedrempel: Waar traditionele batterijen soms een omvormerupgrade of elektrotechnische aanpassingen vragen, past een plug-in unit gemakkelijker in het bestaande ecosysteem.

Samen versterken deze factoren elkaar: de markt is groot, de prikkel is sterk, en de drempel is laag.

Van “zomerpiek dempen” tot prijsarbitrage

Voor veel huishoudens is de primaire waarde het dempen van de zomerpiek. Op een zonnige dag levert een doorsnee zonnepanelenset op een rijtjeshuis meer stroom dan het huishouden op dat moment vraagt. Zonder batterij vloeit dat overschot terug het net op, precies wanneer prijzen laag zijn en netten vol zitten. Met een plug-in batterij wordt een deel daarvan opgeslagen en pas later – bijvoorbeeld tijdens het avondeten wanneer vraag en tarieven hoger zijn – weer geleverd.

Daarnaast is er de winter: PV-opbrengst is dan lager, maar een batterij kan alsnog waarde hebben bij dynamische contracten door kortstondige pieken op te vangen (peak shaving) of door goedkope nachtstroom op te slaan voor ochtendpieken. Dit is vooral relevant in huishoudens met airco als verwarming, warmtepompen en elektrische auto’s, waar vermogenspieken de netaansluiting belasten of in contracten beprijsd worden via capaciteitstarieven.

Hoe een plug-in batterij zich onderscheidt

In een concurrerende markt telt onderscheid. Voor plug-in batterijen liggen de voordelen bij:

• Installatietijd en -gemak: Hoe snel kan een huishouden live? Minuten in plaats van uren.
• Integratiebreedte: Ondersteuning van diverse omvormermerken, slimme meters en energiecontract-API’s.
• Software-intelligentie: Goede voorspellers voor PV-productie en verbruik verhogen de “hit rate” van laden/ontladen en daarmee de ROI.
• Veiligheid en conformiteit: CE, EN-normen, brandveiligheid en duidelijke instructies zijn randvoorwaardelijk voor acceptatie door bewoners.
• Modulair groeipad: Start klein, breid later uit. Dit sluit aan bij de praktijk van huishoudens die eerst ervaring willen opdoen.

Vooral software kan een voordeel opleveren: wie als merk betrouwbaar comfort (automatische aansturing, storingsvrije operatie) combineert met zichtbare besparing in de app, bouwt vertrouwen en retentie op.

Terugverdientijd en gevoeligheden

De business case van een plug-in batterij leunt op vier componenten:

1. Verhoging van zelfconsumptie: Elke kWh dat niet tegen lage vergoeding wordt teruggeleverd maar intern wordt gebruikt, levert de besparing op van de inkoopprijs (inclusief energiebelasting en BTW), netto van eventuele efficiëncyverliezen.
2. Prijsschommelingen: Bij dynamische contracten kan arbitrage extra waarde toevoegen (laden bij lage/negatieve uurprijzen, ontladen bij hoge prijzen).
3. Beperkingen en boetes: In sommige tariefstructuren of contracten kan het vermijden van piekvermogen financieel lonen.
4. Aanschaf- en onderhoudskosten: Afschrijving over 8–12 jaar en cyclische degradatie bepalen het kostenniveau per kWh-cyclus.

Een robuuste business case houdt rekening met onzekerheden: verandering in terugleververgoedingen, terugleverboetes, prijsvolatiliteit, en batterijdegradatie. In scenario’s met blijvende netdruk en variabele tarieven verbetert de case. In scenario’s met royale saldering en hoge terugleververgoedingen wordt de meerwaarde kleiner. Voor 2025 is de trend richting lagere piekterugleververgoedingen en meer waarde aan flexibiliteit gunstig voor opslag.

Regulatie, normen en veiligheid

De Nederlandse normering voor residentiële opslag is ontwikkeld met aandacht voor brandveiligheid, elektrische veiligheid en interactie met het net. Plug-in batterijen moeten aan dezelfde basisnormen voldoen als vaste systemen, met extra nadruk op:

• Thermisch beheer en cellchemie (LFP krijgt vaak de voorkeur vanwege veiligheid).
• Aarding, lekstroomdetectie en automatische uitschakeling.
• Heldere gebruikersinstructies, inclusief maximale circuitbelasting en plaatsingsrichtlijnen.

Een bijkomend onderwerp in beleidsdiscussies is de rol van achter-de-meter flexibiliteit in het verlichten van netcongestie. Naarmate beleidskaders flexibiliteit belonen – bijvoorbeeld via flexmarkten of aggregatorrollen – kunnen batterijen additionele inkomstenstromen aanboren. Voor plug-in systemen die standaard AC-koppelen, is interoperabiliteit met aggregators en protocollen (bijv. via open API’s) een kans.

Concurrentie en complementariteit: batterijen, EV’s en warmtepompen

De residentiële energietransitie zet meerdere assets in huis neer die met elkaar concurreren én samenwerken. Een EV-batterij is groot, maar is niet altijd thuis en niet altijd V2H/V2G-compatibel. Warmtepompen vragen juist vermogen op koude dagen, wanneer PV beperkt is. Een plug-in thuisbatterij onderscheidt zich door altijd “beschikbaar” te zijn en fijnmazige sturing te leveren, minuten tot uren. In combinatie met EV-laden kan de batterij korte pieken dempen zodat de laadstroom lager en constanter blijft, terwijl PV-overschot efficiënt wordt benut. In combinatie met warmtepompen kan de batterij vraag verschuiven naar momenten met lagere prijzen of hogere PV-output, vooral in het voor en na seizoen.

Het is niet óf-óf, maar vaak én-én: huishoudens die al zonnepanelen en een airco of warmtepomp hebben, plukken bovengemiddelde baten van opslag. De plugin batterij variant maakt het eenvoudig om hiermee te experimenteren zonder ingrijpende installatie.